Waarom uitstelgedrag heel nuttig kan zijn

Je kent het wel. Je hebt één taak (of een aantal taken) liggen die je eigenlijk écht moet oppakken, maar waar je liever niet aan begint. Ofwel, je gaat uitstelgedrag vertonen. Soms gaat het bewust, andere keren juist heel bewust. Maar wist je dat dit gedrag ook heel nuttig kan zijn? In dit artikel leggen we je uit op welke manieren uitstelgedrag nuttig kan zijn en hoe je uitstelgedrag dus in je voordeel kunt gebruiken. 

Wat is uitstelgedrag?

Uitstelgedrag, ofwel procrastinatie (of procrastination in het Engels), is het voor je uitschuiven van bepaalde taken. Het gebeurt wanneer je besluit om iets dat moet gebeuren, opzij te schuiven en in plaats daarvan minder belangrijke of soms zelfs onbelangrijke dingen te doen. Ofwel, je stelt de taak uit en vertoont daarmee dus uitstelgedrag. Volgens Google kan het leiden tot inefficiëntie, stress en gemiste deadlines, met negatieve gevolgen voor je productiviteit en welzijn. Maar waar komt uitstelgedrag eigenlijk vandaan?

Wat is de oorzaak van uitstelgedrag?

Uitstelgedrag heeft eigenlijk diverse oorzaken. Bij de een komt het voort uit perfectionisme of simpelweg een gebrek aan motivatie. Maar het kan ook komen door angst voor falen of een overweldigd gevoel. Het is dan ook belangrijk om te achterhalen waar het uitstelgedrag bij jezelf vandaan komt. Soms kan jouw uitstelgedrag je dus iets vertellen.

Uitstelgedrag kan ook nuttig zijn

We begonnen het artikel er al mee. Uitstelgedrag kan ook nuttig zijn. Sterker nog… dit hele artikel is er aan te danken. 😉

Hieronder vind je nog 8 manieren waardoor het erg praktisch kan zijn!

1. Het uitstelgedrag vertelt je iets. Soms kan het zo zijn dat het uitstelgedrag je iets wilt vertellen. Want wat zit er achter het feit dat je deze taak niet wilt doen? Vind je het gewoonweg niet leuk of heb je bijvoorbeeld nog niet alle informatie/benodigdheden om de taak te volbrengen? Breek de taak op in kleine stukjes en ga even na waar het aan ligt.
2. Leren en groei. In het verlengde hiervan kun je uitstelgedrag inzetten als leermoment voor persoonlijke groei. Komt het uitstellen door perfectionisme of faalangst, dan kun je ervoor kiezen om hier bewust iets aan te doen.
3. Creatieve inspiratie. Soms kunnen creatieve mensen profiteren van uitstelgedrag. Het proces van uitstel kan juist nieuwe ideeën en perspectieven genereren. Vaak zelfs onbewust. Kom je niet op dé perfecte oplossing, dé tekst of dát ene briljante idee? Stel het even bewust uit en laat je onderbewustzijn het voor je oplossen. Doordat je een mentaal ‘tabje’ hebt opengezet, kan je brein hier verder op broeden tijdens een wandeling in de zon of naar de koffie automaat. Je zult zien dat als je weer terug bij je laptop bent om de taak weer op te pakken, dat het een stukje makkelijker gaat.
4. Prioriteren van urgentie. Uitstel kan nuttig zijn om prioriteiten te stellen. Soms zie je opeens scherper welke taken urgenter zijn door niet gelijk op te pakken wat er voor je neus ligt.
5. Testen van noodzaak. Soms lijkt een taak belangrijk, maar na verloop van tijd kan blijken dat deze helemaal niet nodig is. Door uitstel kan de relevantie van de taak veranderen of verdwijnen, wat je tijd en moeite bespaart. Je kent vast een collega die deze vorm van uitstelgedrag gebruikt. 😉
6. Stressvermindering. In sommige gevallen kan het uitstellen van een taak die geen directe urgentie heeft, helpen stress te verminderen. Het kan je de kans geven om te ontspannen en je energie te herstellen voordat je aan de taak begint. Dit kan vooral nuttig zijn bij langdurige projecten waarbij je af en toe een pauze nodig hebt.
7. Voorkomen van overhaaste beslissingen. Door uitstel kan voorkomen worden dat je impulsieve beslissingen neemt waar je later spijt van hebt. Het geeft je de tijd om de situatie te overdenken en weloverwogen keuzes te maken.
8. Productive procrastination. Onze favoriet! Je kunt namelijk ook productief uitstelgedrag vertonen. Wat we hiermee bedoelen? Je moet eigenlijk aan die ene taak beginnen, maar hebt er niet zo’n zin in. Je kunt wat voor je uit gaan staren, maar je kunt ook de tijd pakken om iets anders nuttigs te doen. Bijvoorbeeld andere taken eerst te doen (en dan wel vast het mentale tabje open te zetten – zie punt 3), of inspiratie op te doen in de vorm van kennis video’s kijken op YouTube of iets lezen. Op die manier ben je toch nog productief tijdens je werkontwijkende gedrag!

Lees ook: YES, ik kan dit! Kiezen voor grote verandering in je leven

Zo kom je ervan af

Oké, handig of niet, soms wil je ook gewoon die ene taak afmaken. Hoe kom je ervan af?

1. Erken dat je aan het uitstellen bent. Door het je te beseffen dat het zo is, ben je al halverwege.
2. Bedenk waar het door komt. Zo kun je het ook beter oplossen.
3. Werk met een beloningssysteem. Heb je een deeltaak af? Dan beloon je jezelf met een bakkie koffie, thee of iets anders waar je blij van wordt.
4. Vermijd afleidingen. Minimaliseer afleidingen in je omgeving. Zet je telefoon op stil, gebruik websiteblokkers als je online werkt en werk het liefst in een opgeruimde ruimte. Als je thuiswerkt, zorg dan dat je de was of andere klusjes niet kunt zien, zo kunnen ze je ook niet verleiden om daarmee (productief) werkontwijkend gedrag te vertonen.
5. Omring jezelf met positieve invloeden. Praat met vrienden, familieleden of mentors die je kunnen aanmoedigen en verantwoordelijk kunnen houden.
6. Stel realistische verwachtingen. Wees realistisch over wat je kunt bereiken in een bepaalde tijd. Overweldig jezelf niet met te veel taken.
7. Hou vol! En weet dat je niet de enige bent. Pak je rust waar je kunt en lach om je uitstelgedrag als je jezelf erop betrapt.

Lees ook: Rust en overzicht: omgekeerd plannen!