Het moederbrein: geen vergiet maar een superpower

“Sorry, ik heb echt een mombrain.” Hoe vaak heb je het niet gedacht – of gezegd – als je voor de derde keer in een week je sleutels kwijt was? Of op je werk ineens niet meer wist waar je gebleven was. Het idee dat je als moeder ‘vergeetachtig’, ‘wazig’ of simpelweg ‘minder scherp’ zou worden, zit er in onze maatschappij nog altijd diep ingebakken. Eerlijk, ook bij onszelf! Maar klopt dat beeld eigenlijk wel? Volgens breinexpert en neurolinguïst Elke de Witte (zelf mama van twee jonge zoons en te gast bij de Zakenmama Expert Podcast) is het hoog tijd voor een reality check. Er gaan nog altijd veel mythes rond. Jouw moederbrein is niet je zwakke plek… het is juist jouw kracht.

Mythes over het moederbrein

Je hebt het vast wel eens gehoord: je brein ‘krimpt’ als je moeder wordt en dat is dé reden dat je hoofd soms voelt als een onoverzichtelijke Google Chrome-balk met 32 tabbladen open. Maar dat verhaal is niet helemaal het eerlijke plaatje, aldus breinexpert, neurolinguïst en mama van twee jongens, Elke de Witte, in onze Zakenmama expert podcast.

In 2017 werd inderdaad ontdekt dat bepaalde delen van het brein van moeders kleiner werden na de geboorte. Én ja, veel vrouwen merken die beruchte brain fog. Dus lijkt 1+1 al snel 2: minder hersenvolume = minder scherp. Maar: “Dat is een verkeerde conclusie”, aldus Elke. “Dat zogenaamde krimpen blijkt helemaal geen aftakeling, maar een vorm van specialisatie. Je hersenen worden juist efficiënter en scherper in de dingen die er nu toe doen.” Denk aan empathie, inlevingsvermogen en supersnel schakelen tussen de behoeften van je kinderen, je werk en jezelf.

Sterker nog: op langere termijn zijn moeders qua geheugen en denkvermogen net zo goed (óf beter!) af als niet-moeders. Je traint met al het schakelen en improviseren juist een soort cognitieve spierballen waar niet-moeders ‘u’ tegen zeggen.

Ja, maar waarom voelt mijn hoofd dan zo chaotisch?

Heel simpel: het ligt niet aan je hersenen, maar aan de realiteit van het leven. Slaaptekort, een overload aan zorgen (en to-do-lijstjes), altijd ‘aan’ staan en een cultuur die verwacht dat je alles – werk, zorg, je huis, je sociale leven – perfect regelt… Dat sloopt zelfs de best getrainde hersenen. Die brain fog of het gevoel dat je geheugen niet meer werkt, is dus veel vaker te wijten aan die mentale overbelasting dan aan een fout in je brein. Elke tipt dan ook: noem het geen ‘mombrain’, noem het gewoon ‘brain fog’. En wees daar eerlijk over.

Lees ook: 21 manieren voor een mini pauze

Het moederbrein is een superkracht (op werk en thuis!)

Wat levert dat moederbrein je op? Meer dan je denkt. Volgens Elke worden moeders vaak:

• Sterker in plannen en organiseren (executieve functies: check!)
• Beter in ‘lezen’ van sociale signalen (handig, ook op de werkvloer)
• Creatiever in probleemoplossing
• Flexibeler en stressbestendiger
• Besluitvaardiger, ook onder druk

En… deze voordelen gelden niet alleen voor moeders, maar óók voor vaders en andere actieve verzorgers die veel tijd en aandacht steken in de zorg voor hun kinderen. Het ouderschap verandert echt het brein – mits je de ruimte krijgt om die ervaring op te doen.

Maar als iedereen wint, waarom voelt het dan soms als verliezen?

Omdat de omgeving nog niet altijd meebeweegt. Elke vertelt duidelijk: niet de biologie, maar de werk- en zorgcultuur zorgt voor de grootste struggles. Denk aan korte verlofregelingen, hoge verwachtingen op werk, weinig begrip voor hoe intensief die eerste maanden (of jaren!) zijn én nog veel onuitgesproken oude denkbeelden (“moeders zijn minder ambitieus”, “het is logisch als je minder scherp bent na een baby”).

De échte winst begint als je die taboe-doorbrekertjes zelf inbrengt, met collega’s of je leidinggevende bespreekt wat je nodig hebt én samen met je partner kritisch kijkt naar de verdeling thuis. Bewustwording is de eerste stap. “Veel werkgevers zijn zich er gewoon niet bewust van wat jonge ouders doormaken. Je moet er samen het gesprek over aangaan en opties bieden,” aldus Elke.

artikel gaat verder onder de afbeelding

Luister ook de Zakenmama Expert Podcast over de Moederbrein Mythe:

Praktische tips

1. Own je superpower
Weet jij hoeveel beter jij bent geworden in schakelen, plannen, multitasken? Zeg niet meer dat je geheugen slecht is, maar herinner jezelf eraan wat je allemaal WEL onthoudt en doet – voor je gezin, je klanten, je collega’s.

2. Brain fog? Roep hulp in
Merk je dat het even teveel wordt? Deel het! Met je partner, op je werk, bij vrienden. Schuldgevoel is nergens voor nodig. Je hoeft niet ál die tabbladen alleen te beheren.

3. Durf het gesprek aan op werk
Zorg dat je werkgever weet waar jij als ouder tegenaan loopt en wat je nodig hebt voor een goede werk-privébalans. Denk aan ruimere inwerkperiodes, flexibel werken of duidelijk beleid voor ouders.

4. Stop met jezelf vergelijken
Elke moeder – en elk moederbrein – is anders. Wat voor jouw collega werkt, hoeft niet jouw route te zijn. Iedereen beleeft het anders en voor iedereen werkt dus een andere strategie.

5. Zie het als groeifase
Weet dat je brein nog volop in ontwikkeling is en zich aanpast aan deze nieuwe fase. Zie brain fog niet als teken van falen, maar als omschakelmoment: je hersenen zijn zich aan het upgraden!

Liefdevolle reminders van moeder tot moeder

Onthoudt: je moederbrein is geen zwakte, het is jouw geheime wapen. Gebruik het, vier het – en sta jezelf vooral wat zachtheid toe op de minder scherpe dagen. Je doet het écht goed, mama!

Laat je niet wijsmaken dat het moederschap je minder waardevolle werknemer of ondernemer maakt. Het is juist een training in skills waar bedrijven (en gezinnen!) keihard behoefte aan hebben.

Wil je je meer verdiepen in alle feitjes, mythes en inzichten rondom het moederbrein? Elke de Witte’s boek ‘De Moederbrein Mythe’ is een must-read. En psst… Er wordt er eentje weggegeven op de Instagram van Zakenmama 😉

Headerbeeld: Canva Pro