Zwangerschapsdiscriminatie is een hardnekkig probleem dat nog altijd erg actueel is. In veel gevallen vormt niet alleen de zwangerschap een probleem. Veel vrouwen lopen in hun carrière tegen discriminatie van het moederschap aan. Het hebben van een kinderwens speelt nog altijd een rol in sollicitatiegesprekken en promotieonderhandelingen, waarbij een vrouw regelmatig aan het kortste eind trekt. Ook als de kinderen al zijn geboren, kan het voorkomen dat een vrouw niet of minder kans maakt op promotie, puur en alleen omdat zij moeder is. Dat gebeurt niet alleen bij kleine bedrijven die minder snel in het nieuws komen, in tegendeel.
Actueel probleem: kleine én grote bedrijven zijn schuldig aan zwangerschapsdiscriminatie
Het is wellicht niet zo verrassend dat zwangerschapsdiscriminatie een actueel probleem is dat ook bij grote bedrijven voor komt. Dat een dergelijk bedrijf daardoor in het nieuws komt, is echter een redelijk nieuwe ontwikkeling. Een hele belangrijke ontwikkeling, als je het ons vraagt. Belangrijk dat het niet langer onder het tapijt wordt geveegd, maar dat er serieus naar zwangerschapsdiscriminatie wordt gekeken. Een dergelijk groot bedrijf dat hierdoor onlangs in het nieuws kwam, was omroep WNL, bekend van Goedemorgen Nederland, Op1 en Stand van Nederland. Medewerkers kwamen in gesprekken met het AD naar voren over de angstcultuur die op de werkvloer van omroep WNL heerst, voornamelijk veroorzaakt door de omroepbaas. Hij maakt zich volgens de betrokkenen niet alleen schuldig aan intimidatie, pesten en manipulatie, maar ook aan zwangerschapsdiscriminatie. Enkelen van deze 25 betrokkenen zijn onder andere Leonie ter Braak, Merel Westrik en Eva Jinek.
Veel werkende moeders maken zich zorgen of het nieuws van hun zwangerschap goed wordt ontvangen, en of er nog een baan op hen wacht na hun verlof. Helaas wordt deze angst nog te vaak bevestigd, blijkt uit de ervaringen van medewerkers bij de desbetreffende omroep. Zo werd presentatrices opgelegd om zes maanden uit dienst te gaan als zij zwanger waren. Of ze daarna überhaupt een baan hadden om naar terug te keren, was ook nog maar de vraag. De verlenging van het contract was in het geval van zwangerschap namelijk geen zekerheid. Een probleem waar helaas heel veel werkende moeders nog altijd tegenaan lopen.
Lees ook: Lees ook: Zwangerschapsdiscriminatie: wat kun je doen?
Zwangerschapsdiscriminatie is verboden
Dat het belangrijk is om deze problemen aan te kaarten, blijkt maar weer uit de kritiek en veelvuldige nare commentaren die de tv-presentatrices sindsdien hebben ontvangen. Zo werden ze veelal uitgemaakt voor zeikwijven en doetjes, blijkt uit een recente follow-up van het AD. Het bespreekbaar maken van zaken als een vijandige werksfeer en zwangerschapsdiscriminatie is cruciaal om te zorgen voor verandering. Daarnaast is het laatste ook simpelweg verboden. De reactie van minister Van Gennip slaat wat dat betreft de spijker op zijn kop: “Iemand moet de kinderen krijgen. Dat zijn de vrouwen. Daar moeten we ruimte voor hebben, zowel zwanger worden, zwanger zijn als daarna.”
Zwangerschapsdiscriminatie dekt daarom ook niet de gehele lading. De discriminatie vindt namelijk regelmatig al voor de zwangerschap plaats en ook na de bevalling wordt een moeder vaak benadeeld of bestraft op basis van het moederschap. Volgens socioloog Sanne Nout van Parents Inc. bestaan er maar liefst drie niveaus van zwangerschapsdiscriminatie: onbewuste, impliciete en expliciete zwangerschapsdiscriminatie.
- Onbewuste zwangerschapsdiscriminatie: er vindt geen ‘échte’ discriminatie plaats, maar tegelijkertijd is het duidelijk dat zwangerschap en moederschap hier niet hoog in het vaandel staan. Je merkt bijvoorbeeld dat je werkgever geen rekening houdt met de terugkeer naar het werk na je zwangerschapsverlof, en je merkt dat ze je niet hetzelfde behandelen als fulltimers en/of mensen zonder kinderen.
- Impliciete zwangerschapsdiscriminatie: impliciet staat voor ‘verborgen’ of ‘niet duidelijk naar voren gebracht’. Je solliciteert bijvoorbeeld naar een nieuwe functie, maar krijgt geen kans om jezelf te bewijzen omdat ze ervan uitgaan dat je wel kinderen of een kinderwens zult hebben en je werk geen voorrang krijgt. Ook houdt je werkgever regelmatig geen rekening met jouw leven als moeder, tot het punt dat je je afvraagt of ze bepaalde keuzes bewust in jouw nadeel maken.
- Expliciete zwangerschapsdiscriminatie: je krijgt geen contractverlenging of je functie verdwijnt als sneeuw voor de zon na je zwangerschapsverlof. Je wordt als moeder als het ware gestraft voor het krijgen van kinderen. In Nederland heb je recht op tijd om te kolven in een afsluitbare kolfruimte, maar dit is niet altijd mogelijk. Ook dit is een vorm van expliciete zwangerschapsdiscriminatie.
Zwangerschaps- en moederschapsdiscriminatie is in strijd met de gelijkebehandelingswetgeving. Herken jij jouw situatie in enkele voorbeelden en wil je dat dit verandert? Zowel directe als indirecte zwangerschapsdiscriminatie is reden voor een onderzoek. Via de site van College voor de Rechten van de Mens vind je hier meer informatie over. Daar kun je ook een ‘verzoek om een oordeel’ indienen. Aan de hand van jouw situatiebeschrijving start het College een onderzoek, welke kan leiden tot een juridisch oordeel. Deze procedure is gratis.
LeeBeeld: Canva Pro
Lees ook: Je inkomen gaat 46% achteruit als je moeder wordt: alles over de babyboete
