Helaas liegen de cijfers niet: elk jaar stijgen de cijfers voor burn-out en overspannenheid onder ouders. We houden heel wat ballen hoog, kampen hier en daar met slaaptekort en gebroken nachten. Maar hoe weet je wanneer je nog even door kunt en wanneer je richting overspannen gaat? In dit artikel deelt columnist en zelfliefde coach Genesis van Os haar ervaring met overspannen zijn als ouder.
Overspannen als ouder
Ik herinner me het moment dat ik ontdekte dat ik zwanger was nog zo goed. Al mijn emoties gingen alle kanten op, maar er was één constante: angst. De man met wie ik een relatie had, verdween uit mijn leven en ik stond er ineens alleen voor. Mijn gedachten waren een wirwar van zorgen, van de praktische beslommeringen tot de diepere vragen over het moederschap.
In die momenten van onzekerheid werd de angst met momenten alleen maar groter. Hoe moest ik dit allemaal aanpakken? Wat voor moeder zou ik zijn? Mijn hoofd tolde van de verantwoordelijkheid die ik voelde. Het was als een last, een steen van verantwoordelijkheid – zoals mijn moeder zou zeggen – die ik om mijn nek voelde hangen. Het leverde enorm veel spanning op waar ik niet aan wilde toegeven, omdat er zoveel moest gebeuren. Ik zag mezelf al helemaal alleen met mijn dochter, omringd door chaos en tranen, niet wetende hoe ik het moest gaan doen. Ik raakte overspannen en kon al snel niet veel meer dan goed op mezelf letten en om hulp vragen.
Lees ook: Doorbreek de ‘Ik ben niet goed genoeg’-blokkade met deze 5 tips
Waaraan merk je dat je overspannen bent?
Maar waar komt die overweldigende angst en spanning eigenlijk vandaan? De basis begint bij de gedachten in je hoofd, de onrealistische verwachtingen die je jezelf wellicht oplegt, waardoor je je overspannen kunt gaan voelen. Als ouder leggen we de lat vaak zó hoog voor onszelf, alsof perfectie de norm is. De gevoelens die daaruit voortvloeien, zijn echt en veroorzaken het gevoel van overspannenheid.
Overspannenheid sluipt naar binnen, zoals we dat zeggen. Je hebt minder tijd voor jezelf en je maakt je zorgen over de toekomst van jouw kind(eren). Voeg daar de constante vermoeidheid door gebroken nachten en de disbalans tussen werk en privé aan toe, en binnen een mum van tijd ontstaat daardoor een vicieuze cirkel die kan leiden tot overspannen zijn.
Overspanning uit zich vaak door wisselingen in emoties. Het ene moment ben je ontspannen en vrolijk, maar er hoeft maar iets te gebeuren of je schiet in de stress en reageert geïrriteerd of boos. Je kunt uit het niets in huilen uitbarsten, of je wordt overvallen door een gevoel van somberheid of verdriet. Dit leidt vaak tot moeilijk in slaap komen door constant malende gedachten of onzekerheden die je ervaart. Stress neemt letterlijk je leven over.
3 tips om meer compassie te krijgen voor jezelf als ouder
Herken je de bovenstaande situatie en/of signalen? Dat is wellicht even schrikken, want overspannen zijn is niet niks. Laat de moed niet direct in de schoenen zakken, want er is hoop. Weten dat je overspannen bent of begint te raken, is de eerste stap, want nu kun je ermee aan de slag. Ik heb drie tips voor je die je hierbij kunnen helpen.
1. Stop met het streven naar perfectie
Het perfecte plaatje bestaat niet. Het zijn die onhaalbare verwachtingen die je teleurstellen, de constante onzekerheid of je het wel goed doet en de overtuiging dat iedereen om jou heen het wel heeft begrepen. Geef jezelf de ruimte om ook fouten te maken waarvan je kunt leren. Elk kind is anders en heeft andere behoeften of wensen. We mogen onszelf eraan herinneren dat we fantastische ouders zijn, zelfs als we niet perfect zijn. Laat de druk los en vier jezelf als ouder. Kijk en luister naar je kind en handel vanuit je moedergevoel. Je mag hierop vertrouwen.
2. Communiceer met je omgeving
Doorbreek het taboe en praat over de minder glamoureuze kanten van het moederschap. Zoek steun bij je partner, vrienden en familie. Het delen van jouw lasten verlicht de druk en herinnert je eraan dat je niet alleen bent. Het zorgt ervoor dat je kunt relativeren en met meer compassie naar jezelf kunt kijken, en uiteindelijk misschien af en toe kunt lachen om alles wat je meemaakt in je leven met een kind.
3. Leef in het hier en nu
Ja, er zijn dingen die geregeld moeten worden, maar laat je niet overweldigen door de toekomst. Richt je op het moment, op wat er nu belangrijk is. Door je gedachten te sturen met positieve affirmaties en je te concentreren op het heden, zul je merken dat de last lichter wordt. Je weet namelijk nooit wat de toekomst mag brengen. Het is verspilde energie om je daar druk over te maken. Die energie kun je voor veel betere dingen inzetten en bijvoorbeeld besteden aan lekker spelen met je kinderen.
Daarbij zorgt in het moment zijn er ook voor dat je een diepere connectie kunt krijgen met je dochter of zoon. Je bent namelijk bezig met wat er nu gebeurt. Waar je aandacht naar toe gaat, zal groeien. We genieten meer van het moment omdat we de zorgen voor morgen laten.
Lees ook: Column: moeders verdienen meer waardering voor onbetaald werk
Aan alle moeders: we zijn goed genoeg
Als moeder en expert in zelfliefde weet ik dat deze reis geen gemakkelijke is. Het vraagt om moed om de druk van perfectie los te laten, om kwetsbaar te zijn en om steun te zoeken bij anderen. Maar het is een reis die de moeite waard is. Want in het loslaten van de last van overweldiging, vind je ruimte voor compassie, voor jezelf en voor anderen. Je hoeft als ouder namelijk niet continu overspannen te zijn, het kan écht anders.
Dus laten we samen op reis gaan, moederschap omarmen met open armen en een liefdevol hart. Laten we onszelf eraan herinneren dat we genoeg zijn, precies zoals we zijn. En laten we elkaar steunen, in goede en slechte tijden, wetende dat we nooit alleen zijn tijdens deze reis van het ouderschap.
