Slaap: een onderwerp dat enorm speelt bij alle ouders. Je krijgt er vragen over, kunt je er onzeker over voelen en het heeft impact op je leven. In het eerste levensjaar van je kind mis je zo’n 44 dagen slaap, blijkt uit onderzoek. Ook bij onze columnist Susan van Loghem speelt het thema slaap een grote rol in het gezin. In deze column vertelt ze er meer over én gaat aan de slag met een praktisch boek. Je leest hier haar review van het boek ‘Zachte Nachten‘ van Hanne Wils en Anouk Van Nuffel in dit artikel.
Vroeger dacht ik nooit zo na over slapen. Pre-kind bedoel ik. Slapen was iets dat je ’s nachts deed en dan werd je ’s ochtends weer uitgeslapen wakker. Soms sliep je korter door een feestje, een concert of een etentje. Soms sliep je lekker lang (uit). En dat was dat. Nu met kind is dat wel anders. Slapen is hetgeen waar ik niet alleen veel over nadenk overdag, maar ook (ironisch genoeg) ’s nachts van wakker lig.
Onze ervaring met slaap
Toen wij ouders werden merkten we pas hoe belangrijk slapen eigenlijk is. Onze zoon is namelijk een niet al te beste slaper. Hij is nu bijna 2 jaar oud en heeft in zijn hele leventje nog geen enkele nacht doorgeslapen. Het record van zijn langste slaapblok ’s nachts staat nu op 6.5 uur (1x voorgekomen, maar ik vind dat het telt). Hoe vaak hij wakker wordt ’s nachts is heel verschillend; soms 1x, soms 7x en alles daartussen. Als ik dit soms vertelde aan mensen om mij heen waren velen van hen bezorgd, maar ook verbaast; dit was toch niet normaal? Leerden wij hem dan niet om door te slapen? En hadden we al slaaptraining geprobeerd?
Vragen over doorslapen
En als we er niet zelf over begonnen, begon onze omgeving er zelf wel over. Volgens mij één van de meest gestelde vragen aan jonge ouders; of hun kindje al doorslaapt. Niet of het een vrolijk ventje is of een avontuurlijk meisje. Of dat hij of zij kan schaterlachen, kruipen, of wat het kindje in kwestie vond van zijn eerste hapjes vast voedsel. Doorslapen is belangrijk; een vaardigheid die kinderen het liefst al heel vroeg in hun jonge leventje ‘aangeleerd’ moeten krijgen. Zodat de ouders ook weer goed kunnen slapen en weer snel kunnen participeren in de maatschappij.
Lees ook: Nachtrust met een baby: wat kun je als nieuwe ouder verwachten?
Zelfstandigheid en verkeerde verwachtingen
Zelfstandigheid op hele jonge leeftijd staat in onze maatschappij heel hoog in het vaandel, vooral rondom slapen. Een kindje dat je neer kan leggen in zijn of haar eigen bedje, zelf in slaap kan vallen EN dan klokje rond slaapt ’s nachts is het maatschappelijke ideaalbeeld. Een beeld waar veel kindjes biologisch gezien niet aan kunnen voldoen.
Omdat de meeste baby’tjes simpelweg niet gemaakt zijn zo zelfstandig te zijn op zo’n jonge leeftijd, slapen zij anders (lees; slechter) dan je wellicht als nieuwbakken ouder van tevoren had verwacht. Misschien een stuk korter, onrustiger, alleen met beweging of alleen op jou of in jouw armen. Er ontstaat een discrepantie tussen hoe de maatschappij (en jij misschien ook wel) verwacht dat je kindje slaapt en hoe je kindje daadwerkelijk slaapt. Wat voor veel ouders reden is om te twijfelen aan hun eigen ouderschap.
Waar vinden we de oplossing?
Waarom slaapt onze baby niet ‘goed’? Doen we iets verkeerd? Moeten we haar laten huilen? Verwennen we onze baby door hem telkens bij ons te nemen als hij wakker wordt? Naarmate de twijfels toenemen, neemt ook vaak de toevlucht tot het internet of andere hulpbronnen toe. Pagina’s vol zijn er geschreven over manieren om je kindje te laten (door)slapen. Door alle tegenstrijdige adviezen zien ouders door de bomen het bos niet meer.
Review Zachte Nachten
Het boek ‘Zachte Nachten’ geschreven door Hanne Wils (Instagram @thegentlekidd) en Anouk van Nuffel (Instagram @the_nurturingkind) is voor mij een fijn antwoord op alle bovenstaande slaapvragen. Beide dames zijn slaapexperts met enorm veel kennis over natuurlijke slaapontwikkeling bij jonge kinderen. Het doel van hun boek is het scheppen van realistische verwachtingen rondom het slapen. Ook willen ze ouders helpen om hun eigen intuïtie te volgen en te kijken naar wat hun kindje nodig heeft.
Mythes ontkracht
Het boek bestaat uit negen zogenoemde revolutionaire inzichten. Zo kun je lezen over de normale slaapontwikkeling van baby’s en peuters, waarom het slapen van jonge kinderen er anders uitziet dan bij volwassenen, hoe je slaapassociaties in kan zetten voor een betere start van de nacht en waarom er geen vervaldatum op nachtvoedingen zit. Verschillende experts komen aan het woord (waaronder lactatiekundigen, klinische psychologen en kinderartsen) en aan het einde van ieder hoofdstuk wordt er een korte samenvatting gegeven.
Zonder slaaptraining maar met praktische tips
Wat ik daarnaast heel krachtig vind van dit boek, is dat de schrijfsters ouders niet in een bepaalde richting proberen te duwen maar juist proberen om ouders te laten luisteren naar wat hun eigen kindje en zijzelf nodig hebben. Daarbij bieden ze geen slaaptraining waarbij er gewerkt moet worden volgens vaste wakker- en bedtijden of waarbij het kindje alleen wordt gelaten met (of zonder) intervallen van contact met ouders. Wel worden er veel tips gegeven die daadwerkelijk ervoor kunnen zorgen dat je kindje en daarbij ook jijzelf beter slapen.
Lees ook: Beste nachtlampjes voor peuters volgens de Zakenmama community
Wat werkt voor ons
Voor ons werkt het nu goed om voor het naar bed gaan een vaste routine met vaste slaapassociaties te hebben. We werken niet met een vaste bedtijd maar kijken wanneer hij slaapsignalen laat zien. Daarbij slapen we samen in een familiebed (aan veilig samen slapen is ook hoofdstuk gewijd). Als hij ’s nachts wakker wordt, slaapt hij na een knuffel of een klein slokje weer lekker verder. De kennis die ik heb opgedaan tijdens het lezen van dit boek hebben ervoor gezorgd dat ik veel relaxter om kan gaan met slaap. Een waardevol, gedegen onderbouwd en gelukkig geen slaapverwekkend boek (of gelukkig toch wel, aangezien het werkt bij ons kind 😉 ).
Zachte Nachten zelf lezen? Je bestelt het boek hier.
