Het is een gewetensvraag waar veel moeders mee worstelen: wat betekent de opvang voor mijn kind? Doe ik er wel goed aan om mijn kind naar de kinderopvang te brengen? Wij doken dieper in dit onderwerp om te achterhalen of er eigenlijk wel een wetenschappelijke onderbouwing bestaat voor het schuldgevoel dat ons af en toe bekruipt. Is kinderopvang nou goed of slecht voor je kind? En wat kun je hier als ouder zelf in betekenen?
Is kinderopvang goed of slecht voor je kind?
De invloed van kinderopvang op een kind blijkt een populair thema bij onderzoekers. Recentelijk werden verschillende wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd om deze vraag te beantwoorden. Het eindoordeel? Kinderopvang heeft een positief effect op kinderen!
Zo onderzochten Finse wetenschappers speekselmonsters van ruim 200 Finse kinderen, om hun stressniveau te kunnen vastleggen. De helft van deze kinderen ging structureel naar de kinderopvang, de andere helft bleef thuis. Verrassend genoeg bleek het niveau van het stresshormoon hoger bij de groep kinderen die thuis bleven. Een definitieve verklaring hiervoor werd niet geboden, maar de onderzoekers vermoeden dat de gestructureerde dagindeling van de kinderen op de kinderopvang een rol heeft gespeeld.
Afgelopen jaar publiceerde The Lancet de resultaten van een nog grootschaliger onderzoek. Onderzoekers in vijf Europese landen, waaronder Nederland, volgden jarenlang een groep van ruim 80.000 kinderen tot 14 jaar. Hoewel de verschillen niet enorm waren, liet het onderzoek wel een significant positief effect zien. In alle deelnemende landen constateerde men dat kinderen die naar de kinderopvang gaan minder last hebben van onaangepast gedrag, sombere gevoelens en angsten. Ook dit onderzoek biedt geen verklaring voor het positieve effect. Maar de betrokken onderzoekers denken dat kinderen op de opvang beter leren om met emoties om te gaan, samen te werken en conflicten op te lossen (bron: NOS).
Lees ook: Kinderopvang in 2025: ouders goedkoper uit
Wat zijn de nadelen van een kinderdagverblijf?
Als je ouderschap en werk wilt combineren, heb je in Nederland verschillende opties van kinderopvang. Bij kinderen tot 4 jaar wordt het meest gebruik gemaakt van het kinderdagverblijf, waar ze spelenderwijs worden voorbereid op de basisschool.
Er kleven ook wel wat nadelen aan de keuze voor een kinderdagverblijf. Zo zijn de groepen vaak groot, waardoor kinderen aan veel prikkels worden blootgesteld. Hoewel kinderopvang zeker structuur biedt aan kinderen, kan het er soms ook chaotisch aan toegaan.
Hechting is belangrijk voor kinderen. Maar door de personeelsproblemen op veel kinderopvanglocaties kunnen niet altijd vaste gezichten worden gegarandeerd. Omdat groepen tegenwoordig vaak bomvol zitten, kunnen kinderdagverblijven niet altijd flexibiliteit bieden. Een keer van dag wisselen omdat dit beter uitkomt met het werk is over het algemeen lastig.
Tenslotte is kinderopvang op een kinderdagverblijf prijzig. De overheid is zich hiervan bewust en heeft grootse plannen het kinderopvangstelsel te hervormen. Daarmee zou kinderopvang beter betaalbaar en overzichtelijker moeten worden. Volgens de laatste berichten gaat de kinderopvangtoeslag volgend jaar omhoog, waardoor de kinderopvang wel goedkoper gaat worden! Verdere wijzigingen richting bijna gratis kinderopvang gaan waarschijnlijk in 2027 in.
Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen kinderopvang en gastouderopvang?
Is het schadelijk als je kind veel naar de kinderopvang gaat?
Je hebt het vast wel eens om je heen gehoord: de perceptie dat het zielig is als een kind meerdere dagen per week naar de kinderopvang gaat. Maar is dat terecht? Je mag dat schuldgevoel de deur wijzen, want deze bewering wordt niet wetenschappelijk ondersteund. Er is geen direct verband tussen kinderen die veel naar de opvang gaan en gedragsproblemen. Sterker nog: je las eerder in dit artikel al dat nieuw onderzoek laat zien dat kinderopvang juist goed is voor kinderen. Ook op lange termijn.
En hoe zit dat dan op korte termijn? Over het algemeen geldt: kinderen vaker naar de opvang gaan, wennen sneller. En dat is natuurlijk niet gek. Hoe vaker een pedagogisch medewerker een bepaald kind verzorgt, hoe beter zij (of hij) kan inspelen op de specifieke behoeften van het kind. Daarnaast is de kwaliteit van de kinderopvang natuurlijk wel belangrijker dan hoeveel dagen je kind ernaartoe gaat.
Er is één kanttekening, en die heeft weer te maken met de personeelstekorten in de kinderopvang. Kinderen moeten steeds vaker naar meerdere opvanglocaties in dezelfde week, omdat er onvoldoende plek is. Belangenorganisaties in de kinderopvang waarschuwen dat “het gesleep met kinderen” slecht kan zijn voor de hechting van jonge kinderen (Bron: BOinK).
Op welke leeftijd mag je kind naar de kinderopvang?
Nederland is wereldwijd een van de weinige landen waar baby’s al vanaf zes weken bij de kinderopvang terecht kunnen. Dat heeft met name te maken met de verlofregelingen in ons land: zodra de doorbetaalde weken erop zitten, gaan de meeste werkende moeders weer aan de slag.
Veel ouders vinden het spannend om hun baby al zo jong naar de opvang te brengen. Kunnen ze zich wel veilig hechten aan andere mensen dan hun ouders? Gelukkig is dat wel het geval. Baby’s kunnen zich niet alleen hechten aan de leidster van de kinderopvang, maar daarnaast ook nog aan bijvoorbeeld opa en oma.
Kun je wel wat tips gebruiken voor het uitzoeken van een goede kinderopvang?
Lees dan dit artikel: Kinderdagverblijf zoeken: waar moet je op letten?
Hoe weet je of je kind het fijn heeft op de kinderopvang?
Oké, een kinderopvanglocatie moet aan allerlei wettelijke eisen voldoen, die ook structureel worden gecontroleerd door de GGD. Maar dat een kinderopvang verantwoord is betekent helaas niet automatisch dat je kind het er ook naar zijn zin heeft. Er zijn gelukkig wel mogelijkheden om als ouder een indruk te krijgen of je kind het fijn heeft op de opvang.
Een kort lijntje met de pedagogisch medewerkers is hierbij zeker handig. Zij zien immers ter plekke of het kind enthousiast meedoet, op ontdekking gaat en contact maakt. Maar ook je kind zelf – hoe jong ook – kan je hier een beeld van geven. Gaat hij met plezier naar de opvang toe? Komt hij relaxed thuis? Vertelt hij enthousiast over zijn belevenissen en over andere kindjes?
Ook de ontwikkeling van je kind kan je iets vertellen over zijn houding ten opzichte van de opvang. Als je kind op de langere termijn mooie verbeteringen in taalontwikkeling en probleemoplossende en motorische vaardigheden laat zien, is dit een positieve indicator. Je kunt er dan van uitgaan dat je kind niet alleen dingen leert op de opvang, maar ook dat hij zich er emotioneel veilig voelt.
Tot slot: vertrouw op je gevoel en je instinct. Jullie als ouders kennen je kind als geen ander. Zit iets je niet lekker? Bespreek het open en eerlijk met de leidsters. Het is en blijft immers niet niks, de zorg voor je kind uit handen geven.
Headerbeeld: Canva Pro
