Borstvoeding geven is iets heel natuurlijks, maar dat maakt het voor veel vrouwen helaas niet vanzelfsprekend. Uit recent onderzoek van stichting Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), in opdracht van het Voedingscentrum, blijkt dat veel vrouwen die borstvoeding geven, hier eerder mee stoppen dan ze eigenlijk hadden gewild. Dit geldt voor maar liefst 71% van de vrouwen, en twee derde is daarin teleurgesteld. Een hoog percentage, als je het ons vraagt. Waar komt dit door en hoe kunnen we dit verbeteren?
Pijn en onzeker over de melkproductie
Laten we vooropstellen dat iedere vorm van voeding, of dit nou borstvoeding of kunstvoeding is, goed is, want #fedisbest. Toch kan het voor veel moeders erg frustrerend en verdrietig zijn wanneer het geven van borstvoeding niet gaat zoals zij hadden verwacht, en ze daar mee moeten stoppen.
Voor de respondenten van het onderzoek was zowel de gezondheid als het contact tussen baby en moeder de belangrijkste reden om borstvoeding te geven. In veel gevallen is de melkproductie de voornaamste reden dat ze hiermee zijn gestopt. De moeders geven aan dat ze onzeker waren over hun melkproductie, of de baby kreeg volgens hen via borstvoeding niet genoeg melk binnen. Andere redenen om ermee te stoppen was vanwege de pijn die zij tijdens het geven van borstvoeding ervoeren, of omdat de baby niet goed kon drinken aan de borst.
Lees ook: Kolven op je werk: je rechten, tips en ervaringen
Uit een recent rapport van de organisatie World Breastfeeding Trends Initiative (WBTi) blijkt dat Nederland op de 89e plaats van de 100 staat als het gaat om ons beleid van borstvoeding geven. Het WBTi maakt overzichtelijk hoe overheden in de wereld omgaan met het geven van borstvoeding. Dit beleid wordt beoordeeld met een puntensysteem. Het gebrek aan structurele monitoring, een crisisbeleid bij noodsituaties en rampen en een overheidsbeleid zijn hiervoor de redenen. Er is dus écht werk aan de winkel, dat blijkt maar weer.
Een combinatie van kunst- en borstvoeding
In het onderzoek worden meerdere percentages genoemd. Hoewel 53% uitsluitend begint met borstvoeding, krijgt 23% van de baby’s een combinatie van fles- en borstvoeding. Hoewel er nog geen onderzoek is gedaan naar de reden hiervoor, weten we uit ervaring dat al gauw wordt geadviseerd om je kindje bij te voeden als hij of zij niet genoeg drinkt.
Dat was ook het geval bij onze eigen Celine. De borstvoeding ervaring bij haar eerste kindje was helaas niet zoals ze had gehoopt. Haar melkproductie was niet toereikend, ze had pijn en het lukte haar zoontje niet om goed te happen. Naast het vele kolven heeft ze hem bijgevoed met kunstvoeding, zodat hij genoeg binnenkreeg. Een intense periode voor Celine: “Het haalde bij mij enerzijds heel veel druk van de ketel. Anderzijds leverde het een schuldgevoel op, omdat je als moeder het idee krijgt dat je faalt (en je bent pas net begonnen).”
Lees ook: Fijnere borstvoeding ervaring bij tweede kindje
Veel druk op moeders om borstvoeding te geven
Als borstvoeding geven niet (goed) lukt, dan kan dat veel emoties teweegbrengen. Dat zoveel ouders hiermee worstelen, is zorgelijk. Het onderzoek laat zien dat momenteel minder ouders na de geboorte exclusief starten met borstvoeding geven. Dat bracht al gauw reacties als ‘slecht nieuws’ teweeg. Dat is niet alleen onprettig om te lezen als ouder, maar onbedoeld wordt hiermee ook heel veel druk gelegd op moeders – alsof die druk niet al hoog genoeg is.
Hulp bij borstvoeding geven
Borstvoeding geven gaat niet voor iedereen vanzelf. Voor veel vrouwen is een periode van schuldgevoelens, frustratie en tranen de realiteit. Dat kan zorgen voor een donkere wolk over je kraamperiode. Veel vrouwen vinden borstvoeding geven een stuk lastiger dan ze hadden verwacht en dat is heel normaal. Helaas rust daar nog altijd een groot taboe op. Dat kan het lastig maken om hulp te zoeken.
Goede ondersteuning zou hierbij kunnen helpen. Marije Verwijs, expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum: “Borstvoeding geven kan uitdagend zijn. Zeker in het begin is het soms zoeken voor moeder en baby. De genoemde redenen laten de noodzaak zien van betere begeleiding en goede voorlichting door onder andere de verloskundige, kraamverzorgende en JGZ. (…) En het zou helpen als een lactatiekundige (borstvoedingsexpert) voor iedereen die het nodig heeft toegankelijk is.”
Deze hulp kan de begeleiding zijn die ouders hard nodig hebben. Dit kan echter niet iedereen betalen. Lactatiekundige hulp wordt bijvoorbeeld niet vergoed vanuit de basisverzekering. Wil je dit vergoed hebben, dan moet dit zijn opgenomen in een aanvullende verzekering van je zorgverzekeraar. Bij het inschakelen van een lactatiekundige komen dus sowieso extra kosten kijken: iets wat niet voor iedereen haalbaar is.
Het Voedingscentrum biedt zelf ook hulp en ondersteuning aan bij het geven van borstvoeding. Een stappenplan, informatieve artikelen en video’s kunnen ouders hierbij op weg helpen. Ook bieden ze een overzicht aan met de hulp die zij in kunnen schakelen.
Lees ook: Handsfree kolven: hoe doe je dat en wat zijn de voordelen?
Ervaringen van moeders met borstvoeding geven
Het wel of niet geven van borstvoeding is voor veel mensen een belangrijk moment na de zwangerschap. Het geven van borstvoeding is een hele persoonlijke reis. Hoe en óf je daar invulling aan geeft, is helemaal jouw eigen keus. Of dit nou borstvoeding is, flesvoeding of een combinatie van beide: zolang je kindje maar een volle buik heeft en jullie allebei gezond zijn, dat is het allerbelangrijkste. Het deels of compleet gebruiken van flesvoeding is voor sommige moeders juist hetgeen wat ze nodig hebben om weer een beetje mens te worden. Als het bij jou stress wegneemt, je daardoor gelukkiger en meer uitgerust bent, en het er dus eigenlijk voor zorgt dat je een happy moeder kunt zijn voor je kleintje, dan is dat helemaal prima. Doe wat het beste werkt voor jou en je kindje.
Ook hierbij staat onze vraag ‘hoe doen andere moeders dat?’ weer centraal. Moesten zij ook vroeg stoppen met het geven van borstvoeding, of hebben ze dit langere tijd kunnen doen? Waar hadden ze behoefte aan of wat hebben ze tijdens deze periode gemist? We vroegen het in de Reel hieronder aan de community. Je kunt jouw ervaring achterlaten in een reactie op Instagram. Je weet immers nooit wie je er wellicht mee helpt. Wij zijn heel benieuwd!
Bronnen:
1. Rapport Peiling Melkvoeding 2023
2. WBTi World Ranking: Where Nations Stand?
3. Hulp bij borstvoeding geven – Voedingscentrum
Beeld: Canva Pro
