De werkende ouder komt in het gedrang. Dit keer niet door de tarieven van de kinderopvang, maar door het personeelstekort. Maar liefst 22 procent van de ouders is minder uren gaan werken omdat er onvoldoende ruimte is bij de kinderopvang, aldus de NOS. Dit blijkt uit onderzoek dat in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken is uitgevoerd. Naar verwachting zijn het voornamelijk vrouwen die minder uur gaan werken door toenemende wachtlijsten voor kinderopvang.
Onderzoeksbureau I&O Research ondervroeg 2.075 (toekomstige) ouders via een online vragenlijst. Het betrof hier ouders van kinderen tot 12 jaar. 17 procent van de ouders die gebruik maakt van formele opvang (dagopvang, BSO of gastouder) staat op wachtlijsten voor de kinderopvang. Van deze groep ouders wacht 40 procent op een opvangplek naar keuze, zo’n 30 procent op beschikbaarheid van een voorkeursdag en de overige ouders wachten überhaupt op opvang in de omgeving. De helft van de aanstaande ouders heeft nog geen garantie op een opvangplek naar keuze.
Van de ouders die op een wachtlijst staan, wordt 25 procent uit de brand geholpen door familie of vrienden. Dit wordt vaak als een tijdelijke oplossing beschouwd. Opa’s en oma’s die eigenlijk te oud zijn om op te passen, worden als laatste redmiddel toch maar ingeschakeld. Heel fijn als ze dit willen en kunnen doen, maar de inzet van een familielid is niet zonder risico. Wat als je (schoon)ouders ziek worden, of gewoon eens op vakantie willen? Daarnaast heb je kans op onenigheid als blijkt dat zij andere opvattingen hebben over de opvoeding van jouw kinderen.
Verder maakt zo’n 25 procent van de ouders die op een wachtlijst staat gebruik van een andere locatie, of een ander soort kinderopvang dan gewenst. En maar liefst 22 procent van de ouders voelt de noodzaak om werkuren in te leveren zodat de kinderen thuis opgevangen kunnen worden.
Uit het onderzoek blijkt niet precies hoeveel procent van de ouders last ondervindt van de wachtlijsten. Maar dat er een flink aantal ouders stress ervaart door het gebrek aan opvangmogelijkheden, moge duidelijk zijn. Hierbij gaat het niet alleen om de stress van het niet onder kunnen brengen van je kinderen, maar ook van het minder uren kunnen maken. Minder werken betekent minder verdienen, vaak meer tijdsdruk in je ingekorte werkweek en soms zelfs minder doorgroeimogelijkheden.
Werk je bijvoorbeeld in de zorg of in het onderwijs? Dan kun je eigenlijk natuurlijk niet gemist worden. In veel beroepen is thuiswerken weliswaar gebruikelijker sinds de coronaperiode, maar dat wil niet zeggen dat het de ideale oplossing is. Zeker als je kleine kinderen hebt, kan de combinatie van deadlines en met een half oog op de kinderen letten behoorlijk slopend zijn. Daar komt ook nog het schuldgevoel bij dat veel moeders ontwikkelen wanneer ze hun aandacht moeten verdelen.
Lees meer: Vrees om stijgende prijsverschillen kinderdagopvang: commerciële kinderopvang duurder
Uit het onderzoek blijkt verder dat het niet alleen gaat om minder beschikbare plekken op de opvanglocaties. Terwijl je in het verleden nog wel eens een extra dag kon afnemen of de opvangdag kon ruilen, is dat het laatste half jaar veel moeilijker geworden. Best lastig als je onregelmatige diensten draait en niet altijd invloed hebt op je rooster. Of als je ondernemer bent en niet altijd weet hoe de maand gaat verlopen. Nagenoeg de helft van de ouders die gebruik maken van een dagopvang of BSO ervaart dit als een probleem. Een gastouder is vaak meer buigzaam: deze kleinschalige vorm van opvang wordt als het meest flexibel beoordeeld.
Maar de afname in flexibiliteit bleek nog niet het grootste probleem: 20 procent van de ouders kreeg zelfs te maken met een kinderopvang die de deuren moest sluiten. Deze ouders werden door de opvangorganisatie niet altijd goed geïnformeerd over de gevolgen. Je moet als ouder op zo’n moment namelijk niet alleen op stel en sprong op zoek naar alternatieve opvang, maar ook de Belastingdienst informeren over de wijzigingen. Dit kan via Mijn Toeslagen of met de app Kinderopvangtoeslag.
Helaas ziet het er niet naar uit dat de situatie in de kinderopvang snel zal veranderen. In 2021 werd er in de branche voor het eerst in twee decennia gestaakt uit protest tegen de hoge werkdruk. Kinderopvangorganisaties gaan gebukt onder een enorm personeelstekort. Medio 2022 meldde de NSO dat het tekort zo’n 4.000 medewerkers betrof, dat zou oplopen tot zo’n 35.000 medewerkers in 2025. In de zomer van 2022 stuurde de kinderopvangbranche samen met belangenvereniging voor ouders Boink brandbrieven naar het kabinet om de noodklok te luiden. Moeten we dan straks nog voordat er sprake is van een kinderwens al gaan inschrijven?
Volgens Gjalt Jellesma van Boink zou het invoeren van kortere werkdagen in de kinderopvang een oplossing kunnen zijn. “De kinderopvang is vaak elf uur lang open maar ouders gebruiken vaak maar acht uur. Als de opvang minder lang open is, heb je minder medewerkers nodig. Bovendien wordt het werk voor medewerkers aantrekkelijker omdat je geen vroege of late diensten meer hebt.” (Bron: NOS)
De ontwikkelingen in de kinderopvang hebben in de praktijk vaak een negatief effect op de loopbaan van de moeder. Zoals gezegd is 22% van de ouders de laatste tijd minder gaan werken. Uit meerdere onderzoeken is al eerder gebleken dat het vaak de vrouwen zijn die minder uren maken zodra er kinderen komen. In 2021 meldde Ouders van Nu nog dat 1 op de 7 moeders meer wil werken, maar doet dat niet vanwege de hoge kosten voor kinderopvang. Daar komt nu nog de toenemende crisis in de kinderopvangbranche bij. Je kunt als stel dus mooie afspraken maken over de verdeling tussen werk en kinderen, maar helaas blijkt het in werkelijkheid vaak anders uit te pakken.
“Dit doet mij zo’n pijn om te lezen,” reageert onze founder Celine, “we willen zo graag dat vrouwen meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt en dit soort maatschappelijke uitdagingen zorgen er voor dat we weer een stapje terugdoen in die ontwikkeling. Laat het alsjeblieft niet vanzelfsprekend zijn dat jij als moeder een stapje terug moet doen. Bespreek het met je partner en maak samen de keuze die voor jullie goed voelt. Dat is in deze het allerbelangrijkste!”
Heb jij hier ook ervaring mee? Deel je verhaal in de comments of stuur een DM op Instagram.
Headerbeeld: cottonbro studio via Pexels
Na twaalf jaar haar eigen salon te hebben gerund, was Lindsay van der Meijs toe aan iets anders. In deze editie van Zakenmama in the
‘Wat draagt jouw kind zich toch voorbeeldig! Het is zo’n schatje!’ Krijg jij met enige regelmaat zo’n lieve, positieve opmerking als je kind weer naar
Mierzoete schuimpjes, (chocolade) pepernoten en een stukje speculaas: het sinterklaasfeest staat in het teken van zowel cadeautjes als heerlijke lekkernijen. Een zak kruidnoten doet het
Het ultieme momentje voor jezelf, wekelijks in je inbox? Yes! Elke maandag sturen we je 3 bite-sized stukjes content, speciaal voor jou geselecteerd. Perfect voor als je 5 minuutjes voor jezelf hebt op de bank, in bed of – tja, laten we maar gewoon eerlijk zijn ;) – op de wc.
Geen standaard nieuwsbrief, maar elke week jouw portie me-time. Mails om naar uit te kijken, voor en door zakenmama’s.
